( Një histori që i ka ndodhur nje mikut tim)
Tregim
Sy më sy… gjatë. Një buzëqeshje e lehtë… Si të zënë në faj.
– Dukesh i lumtur, – foli ajo si të donte ta ngacmonte.
– Unë?… – mohoi ai duke tundur kokën. Ngriti vështrimin, si të donte ti largohej shikimit të saj. Përse e tha këtë fjalë? – mendoi ai.
– Po ti? – tha pas pak ai.
– Nuk e di. Jam si bosh… Ndoshta kjo kohë gri. Tri ditë shi janë mbytëse, apo jo.
Ai hoqi orën e dorës dhe e vendosi në dorën tjetër. Ajo qeshi.
– Adi, akoma me këtë zakon?…
Ai qeshi.
– Ka disa gjëra në jetë nga të cilat nuk ndahesh dot, – dhe ai e vështroi si për ti thënë se kjo gjë kishte një ngarkesë simbolike… se donte të shprehte tjetër gjë.
Ajo ngriti vetullat e habisë dhe shpërtheu me të qeshur.
– Berta, pse qesh?
– Kot.
– Kot? Nuk e besoj… për më tepër në një ditë të tillë, në këtë stol të pisët, në këtë korridor gjyqi të mbytur nga duhani.
– Ndoshta ti s’do ta besosh.
– Pse? – shtoi ai.
– Sepse është absurde.
– Mos është ndonjë histori si ato të teatrit absurd?
– Aspak.
– Po ç’është atëherë?
Ndërkohë një prostitutë po vraponte e klithte nëpër korridor gjersa u kthye në fund të korridorit.
– Po kjo, nga doli? – pëshpëriti ajo.
Papritur ra heshtja. Berta pikasi buzët e tij që kërkonin të thonin diçka, por heshti. Mendonte me vështrimin e përhumbur…
Ata kishin rreth një vit e gjysmë që nuk jetonin më me njëri-tjetrin. Ishin martuar shpejt. Kohë dashurish, endjesh, kohë xhelozie. Jo rrallë në shtëpi apo në rrugë, ata shprehnin mendimin se tashmë kishin ardhur kohra të reja, se bota kishte evoluar, se nuk kishte nevojë të një kushtëzimi apo detyrimi ndaj njëri-tjetri, se ata ishin një çift modern. Liria, si në Perëndim me lëvizjet feministe, Simone de Beauvoir… «seksi i dytë». Dashuria e tyre kishte qenë e fortë, një lidhje e çuditshme, pasi aq sa ishte sensuale, e ndjerë, romantike, aq ishte dhe e ashpër, me përplasje, ku secili donte të tregonte personalitetin e tij me një lloj intolerance. Ikjet e tij në jug për montimin e një fabrike të re krijuan çarjen e tyre të parë. Bertës i dukej se ikja e tij ishte si një ikje drejt lirisë, larg saj, familjeve. Ç’bënte atje vallë, përse rrinte aq gjatë? Dhe kështu, dalëngadalë, ashtu e vetmuar, ajo u mësua me vetminë. Iu rikthye sërrish shoqërisë së vjetër, lokaleve në mbrëmje për të mbytur mërzinë, diku në një «pub» me dy shoqe të saj. Një ditë, në kthim, pas disa muajve, ai kishte zbarkuar papritur një mbrëmje dhe u habit që nuk e gjeti Bertën në shtëpi. Kishte ndjerë një lloj mungese. Donte t’i bënte një surprizë. Priti gjer vonë se mos kthehej, madje doli nga shtëpia se mos ishte në kafenetë e sheshit kryesor të qytetit, por askund nuk e pa. Kur u kthye, afër mesnatës, para hyrjes pikasi Bertën me dikë. Bisedonin, ishte dikush që nuk e njihte. Kur u afrua ai thjesht i përshendeti disi nëpër dhëmbë dhe u ngjit lart, duke lënë pas atë të qeshur të ndërprerë.
Ajo mesnatë për të ishte vërtetë çjerrëse, klithëse, tronditëse. Ishte hera e parë që po ziheshin në atë formë, me fjalë të ashpra, të rënda, fyese. Ishte thjesht xhelozi, pasi ai ishte thjesht një mik që e kishte përcjellë deri në shtëpi.
– Po të kisha një marrëdhënie me të unë mund të ngjitesha lart, – i tha ajo… – Duhet ta kuptosh këtë. Unë të mendoja në Vlorë!
Atë natë ai kaloi në sallon dhe fjeti mbi divan, ashtu me tërbimin e tij dhe gjakun e ndezur. Një natë e pagjumë, në zhgjëndër. Që nga ajo ngjarje ata filluan ta shikonin me dyshim njëri-tjetrin, aq sa vështirë të kalonin nga një situatë e tillë në përqafime, puthje, fjalë të ëmbla. Madje dhe kërleshja e tyre në shtrat nuk ishte ajo e para, dukej si një lloj detyrimi si bashkëshortë që ishin. Një muaj më pas, kur Adi u kthye në shtëpi, vuri re se ajo ishte larguar. Gjeti vetëm një letër ku i thoshte se po shkonte për disa kohë tek prindërit e saj. Ai priti se mos Berta do të vinte të nesërmen, të pasnesërmen, por ajo nuk u duk më. Dhe pas tri ditësh, Adi u nis përsëri drejt jugut. E ndjente veten të fyer, pasi ajo as që mendonte ti kërkonte falje. Ishte një ndjenjë e çuditshme në këtë largësi midis dy të dashuruarve. Vallë dashuron dikë tjetër? – mendonte ai dhe për t’i larguar të gjitha këto mendime të këqia, filloi të pinte, të endej nën avujt e uiskit, të provonte përhumbjen e trupit, psikikës, të endej në ato tunele të errta ku i dukej se një lloj fryme tjetër e shtynte, s’dihej për ku.
Një ditë, kur ishte kthyer në Tiranë, ai e pa në trotuarin tjetër… Vazhdoi të ecte. Po kështu dhe ajo, duke parë gjithnjë nga njëri-tjetri, pa folur, me një buzëqeshje të ngrirë. Më së fundi ai kapërceu rrugën dhe e takoi. Biseduan gjëra të kota: fabrika, punimet, koha, stina, laboratori ku ajo punonte dhe së fundi fjalët e saj se duhej të nxitonte. Nuk e priste. Ajo e puthi ftohtë në faqe dhe u largua, duke i lënë pas aromën e parfumit të saj.
Muajt kalonin dhe një ditë ai e pikasi me dikë tjetër, tek qeshnin rrugës dhe shtynin njëri-tjetrin, me një shprehje dashurie. Adi ndaloi dhe vështroi me trisht ata të dy që largoheshin tutje në lumturinë e tyre. Një ditë më vonë telefonoi në shtëpinë e saj, foli me Bertën dhe e njoftoi se gjithçka kishte marrë fund dhe se duhej të divorcoheshin.
– Dakort! – i tha ajo me një ton të ftohtë.
Në Vlorë po instaloheshin makineritë e fundit. Mbrëmjeve ai shkonte nga qendra e qytetit, vetëm apo me një nga inxhinjerët e tjerë, pinin diçka dhe kthehej pastaj në mesnatë për të fjetur. Një ditë, në zyrat e kantierit, sytë i mbetën mbi ekonomisten e re që sapo kishte filluar punë në kantier. Ishtë një vajzë e zeshkët me ca sy të mëdhenj, të bukur dhe gjinj të kërcyer. Shpejt ata u miqësuan dhe filluan të dilnin bashkë. Një natë ajo qëndroi me të gjer vonë në dhomën e tij. Duke bërë dashuri, çuditërisht atij iu shfaq fytyra e Bertës, trupi i saj i kolmë, dëgjoi si në eho të qeshurën e ëmbël të saj dhe një gjendje e çuditshme iu krijua. Ajo ishte aty, e pranishme, si një hije, madje më shumë se një hije, çka e bëri të mbarojë shpejt. E pamundur ta largonte. Kjo gjendje iu përsërit dhe disa herë të tjera. Ishte e pamundur ta harronte… Ajo i shfaqej si një lloj magjie, si një nga pjellat e Çirçes, por me një pamje moderne. Një imazh që s’mund ta prekte, ta shtynte, ta largonte…
Kështu kishin kaluar muajt gjersa hija, ajo hije përpëlitëse nuk iu shfaq më.
Papritmas Adi ktheu sytë nga Berta, e vështroi gjatë, drejt e në sy, duke dashur ti thoshte diçka, por vetëm mërmëriti diçka të pakuptueshme.
– Çfarë, – tha Berta.
Ai heshti përsëri por më në fund tha:
– Vërtet do të ndahemi? Pse duhet kjo…
– Po kështu sikur kemi rënë dakort më duket…. Ndoshta unë tu mërzita…
– Ndoshta unë… Ne asnjëherë nuk i thamë gjithçka njëri-tjetrit se përse ndodhi kjo.
Ajo qeshi lehtë. Ishte një gjysmë-qeshje, pasi fytyra e tij kishte tashmë një pamje të shqetësuar.
– Nuk e di… është e habitshme, ne i kaluam anash gjithçkaje… nuk ditëm të ndanim gjithçka tonën… të zbulonim më shumë njëri-tjetrin. Në shpirtin e çdo njeriu mund të kapesh për të ndërtuar diçka të bukur, dhe ja tani, ky divorc…
– Sigurisht, dhe mund të ndahemi, por mund të bëjmë dhe të kundërtën.
– Si? – gati kërceu nga stoli Berta. Sytë e saj u zmadhuan pa arritur ta besonte këtë, dhe kur? Në një çast të tillë, pas kaq kohësh. Si ishte e mundur? Vallë nuk e dëgjoi mirë?
– T’u themi që ne tashmë mendojmë ndryshe… dhe shkojmë.
– Vërtet? Eshtë e mundur?
Ai vazhdoi ta vëshronte drejt e në sy.
– Si kështu?
– Ja kështu… nuk e di pse. Sot që po vija këtu mendova vitet tona të lumtura, dashuria jonë ka qenë e bukur, dehëse. Gjithçka është ngjizur në sytë e mi dhe e pamundur të më shqitet.
– Po, ishte dehëse… fllade të rinisë sonë. Sa shumë endje, bredhje, dëshira.
Ndërkohë u hap dera dhe njëri nga avokatët zgjati kokën.
– Do prisni dhe pesë minuta ju lutem dhe pastaj do fillojmë…
Dera u mbyll, prostituta kaloi sërrish, kësaj rradhe duke kënduar lehtë një këngë cigane. Një polic që i shkonte mbrapa e ngacmonte duke tundur kapelen e tij dhe përsëri korridori ra në qetësi.
– Po ne ç’bëjmë këtu? – tha ai.
Ajo hapi sytë dhe u habit me fjalët e tij, duke ia dhënë përsëri të qeshurës.
– Ç’bëjmë? – dhe ai i mori dorën në të tijën.
Ajo u step nga sytë e tij të njomësht nga një emocion i brendshëm.
– Po ç’duhet të bëjmë atëherë?
– Të ikim!
Ajo qeshi përsëri. Adi jo rrallë e kishte habitur me tipin e tij disi të paparashikueshëm. Sytë e tij ishin një dëshirë e thellë, ndërkohë që dorën nuk ia lëshonte nga e tija. Ajo u ngrit dhe gjithnjë duke qeshur, shtoi:
– Nxitojmë atëherë se do n’a kapin.
Dhe ata u zhdukën drejt korridorit.
Atë ditë shiu ata braktisën gjithçka. I harruan punët, jetën monotone, takimet në kafene, pagjumësinë e natës… Njerëzit vazhdonin jetën e tyre të zakonshme, politikanët shanin njëri-tjetrin me fjalët më të ndyra dhe lypësit gjithnjë e më shumë pushtonin trotuaret e bulevardeve, duke parë me trisht atë shi që i detyronte të strukeshin. Ata brodhën shumë atë ditë. Nuk dinin ku të shkonin. Një uiski në një kafene të vjetër në cepin e një rruge, puthjet e tyre të panumurta, rigjetja e ditëve të dikurshme, gishtërinjtë që mplekseshin dhe sytë me atë vështrim që në heshtje hynin tek njëri-tjetri pa fjalë, thellë për të thënë se unë jam aty, brenda teje, në mish, në deje, në atë rrjedhje jete ku askush nuk i shihte. Si mund të jetoja pa ty? – thonin sytë e saj. Më së fundi, pas një shëtitje në kodrat e qytetit, ata zbritën në mbrëmje dhe përfunduan në shtëpinë e tij. Në prag të pallatit, ajo ndaloi.
– Ç’bën? – tha ai i habitur, – eja!
– Prit, dua të hyj me këmbën e djathtë, – shtoi ajo.
– Ah! – qeshi ai me këtë shaka të saj dhe e mori në krahë!
– Mos se do rrëzohemi!
– Le të bijem… veç të jemi bashkë.
Dhe ata u ngjitën. Kur hyri brenda ajo u habit me shtëpinë. Asgjë nuk kishte lëvizur që nga ikja e saj. Madje dhe disa gjëra që ajo duhej ti merrte ishin po aty, si dëshmi të vyera të një dashurie të dikurshme.
– Po ti s’paske ndryshuar asgjë këtu?!
Ai qeshi dhe e puthi sërrish. Kishte mall.
– Mesa duket, instinktivisht, unë prisja gjithnjë që një ditë ti të ktheheshe.
– Edhe unë mendoja se jeta ime do të ndryshonte. Diçka e re do të niste, sigurisht me dhimbje, por që një kapitull do të mbyllej për të filluar një tjetër. Por gjithçka ishte kalimtare, sipërfaqsore, e ftohtë, puthje nga të cilat nuk të mbetej asgjë më pas, as aromë, as frymë, asgjë Dhe atëherë njëriu shpreson se kushedi… mrekullia mund të ndodhë. Shpejt e kuptova se askush nuk mund ta zinte vendin tënd. Dhe atëherë ti nise të më shfaqeshe në ëndërr. Flisja me ty, qeshja me ty, bëja dashuri me ty. Dhe kjo çuditërisht ndodhte vetëm natën, pasi ditën harrohesha në laborator, me punët dhe shoqet e mia. Pastaj, në mbrëmje, kur vija në shtëpi, ti shfaqeshe ngadalë, në fillim si një hije, pastaj me sytë e tua, trupin tënd, të qeshurën tënde. Gjithçka e imja zhvendosej si me magji tek ty, në apartamentin tënd. Isha zonja e shtëpisë. Ç’netë të bukura dhe trisht… një trisht i madh në fund. Madje dhe kur shikoja veten në pasqyrë, ti më shfaqeshe atje… ishim të dy, dy fytyra të dyzuara… si në nje film të Orson Wells.
Pranvera kishte hyrë në muajin e dytë. Një ditë ai e kishte marrë dhe bashkë ishin nisur me një makinë drejt plazhit. Një plazh i shkretë që atyre u kishte pëlqyer gjithnjë. Deti, rëra, zbrazëtia dhe ata…. Të vetëm në dashurinë e tyre, pa njerëz të tjerë, pa thirrje, biseda… veç ata, flladi dhe frymëmarrja e detit.
Ishte një diell i bukur dhe pemët buzë rrugës deheshin në erë me lulet që tundeshin, hepoheshin, në fllad, ashtu të bulëzuara, të çelura, në shpërthimet e tyre, një lloj ekstaze e vetë natyrës. Gjithçka ishte ngazëlluese; toka, pemët, dielli dhe dashuria e tyre, ajo lumturi që u qëndronte mbi sy dhe e ëmbël, frymëzuese, me atë të qeshurën e saj karakteristike që kishe dëshirë ta dëgjoje, një e qeshur e çliruar, shpirti, sikur të ishte një nga shprehjet më të bukura të lumturisë. Papritur, duke vështruar nga xhami i dritares së makinës ajo pikasi atë fushë me livando që shtrihej në të djathtë. E ndaloi të qeshurën dhe ai ktheu kokën i habitur. Ajo po vështronte gati pa frymë atë pamje të natyrës që u ishte shfaqur ashtu papritur.
– Ndalo… shiko, një fushë me livando, – tha ajo me një gëzim fëminor… – Të lutem ndalu!
Makina vazhdoi dhe disa metra më tutje dhe ndaloi buzë rrugës. Ajo doli menjëherë, vështroi duke qeshur nga Adi dhe nisi të vraponte drejt fushës.
– Eja, ç’pret! – klithi ajo duke kthyer kokën pas dhe vazhdoi të vraponte si një adoleshente, me fustanin që i ngrihej duke i zbuluar këmbët e saj të kolme dhe sensuale.
Papritur Berta ndaloi para asaj fushe me ngjyra violet, me një bukuri të veçantë, të pashoqe. Gjithçka ishte dehëse, plot aromë. Qielli, kombinimi i të kaltrës qiellore me ngjyrën violetë dhe ajo habi fëminore e fytyrës së saj.
– Ç’mrekulli!
– Po, bukur shumë, – shtoi ai kur u afrua dhe e përqafoi nga pas, duke e pështjellë me krahët e tij të fuqishme. Pastaj uli kokën dhe puthi zverkun e saj. Berta u kthye menjëherë nga ai me një drithmë dashurie, duke u harruar një çast në buzët e tij të pulpta.
Ajo këputi disa nga lulet, u mori erë dhe u kthye përsëri nga ai. Ishte e lumtur. Pastaj u kthyen duke nxituar drejt makinës së vetmuar buzë rrugës.
Atë ditë deti hidhte dallgë. Buzë detit veç një fëmijë vraponte me një balonë të madhe në erë, nga ku varej një bisht i gjatë shumëngjyrësh. Po linin bregun për tu ulur në kafenenë pothuaj pa njerëz, në tavolinat përballë detit.
Ulur, me diellin e ngrohtë në fytyrë, ata vështronin nga ai djalosh dhjetvjeçar që vraponte e gëzohej me balonën e tij dhe qiellin.
– Dua të kemi një fëmijë, – tha papritur ajo, duke e parë me ata sy të njomë nga dashuria.
Ai e vështroi një çast i habitur, drejt e në sy dhe pastaj iu afrua duke i puthur sytë.
– Po, n’a duhet… S’kemi ç’presim më… Kështu do të jemi akoma më të lumtur.
Ajo afroi kokën dhe u pështet në supin e tij. Mbylli sytë dhe nisi të mërmëriste një melodi të ngjashme si në një film të Enio Moricone. Me siguri ëndërronte. Dukej sikur flinte me diellin në sy. Dhe vërtet, për një çast e zuri gjumi.
Dy javë më vonë Berta ndjeu një lodhje të papritur, të çuditshme, që kurrë nuk e kishte ndjerë më parë. Zgjimi, vajtja në punë, ecjet, gjithçka ishte një cfilitje më vete. Diçka që nuk e kishte përjetuar më parë. Ai mendoi se kjo do të kalonte, por meqë po rëndohej i telefonoi një shokut të tij mjek. Pas vizitës, ai i këshilloi të bënin analiza të tjera për të gjetur shkakun se nga vinte gjithë kjo lodhje e madhe, edhe pse ajo nuk kishte asnjë lloj stresi në punë. Madje i këshilloi të bënin analizat në spitalin qëndror, për të parë pastaj se ç’duhej bërë.
Gjithë ajo kapitje e madhe ishte padyshim shqetësuese. Fytyra e saj zakonisht e qeshur, tashmë nuk buzëqeshte më. Madje sytë i tregonin një lloj trishti dhe ankthi, një lloj hutimi, diçka e pabesueshme për tipin e saj gjithnjë të gëzuar.
Pas analizave, mjekët e shtruan menjëherë në spital. Anemia dhe anomalitë e mëdha në përbërjen e gjakut tregonin për një leucemi akute. Jeta e saj ishte në rrezik. Në fillim ajo u tremb. Ditët e para në spital i kaloi me lot. Transfuzionet e gjakut s’po jepnin rezultatet e pritura. Asnjë përmirësim. Gjendja keqësohej nga dita në ditë dhe me një rritëm befasues. Mjekët i thanë Adit se gjendja e saj ishte tepër e vështirë për tu kuruar, veç nëse trupi i saj do bënte nje lloj mrekullie.
Sapo dilte nga puna në periferi të Tiranës, ku vazhdonte instalimi i disa makinerive të rënda, ai nxitonte menjëherë në spital ku qëndronte pranë saj deri natën vonë. Shpesh gjumi e kapiste atje, në atë kolltuk të vjetër dhe të pisët, pranë krevatit të saj. Më së fundi Berta e kuptoi gjendjen e saj dhe një lloj paniku e pushtoi. Nuk donte të qëndronte në atë spital të mbyllur ku shihte vdekjen në atë dhomë të errët sikur po priste frymën e saj të fundit. Donte të ikte që andej. Krahët i ishin nxirë nga gjilpërat e transfuzioneve të shumta të gjakut që s’po jepnin asnjë rezultat. Madje kishte frikë ti shikonte. I dukej sikur nuk ishin krahët dhe duart e saj por të dikujt tjetër. Miqtë që vinin parreshtur e shtonin dhe më shumë ankthin e saj. I dukej sikur ata vinin për ta parë dhe përshëndetur për herë të fundit. Dhe asaj i dukej se ata largoheshin me një buzëqeshje të ngrirë dhe një vështrim mishërues, sikur të donin të thonin: a do të shihemi më?!
– Ah, mermë Adi, mos më ler më këtu… Mermë në shtëpi, të lutem, – iu lut ajo.
Një natë ajo ishte në delir… fliste përçart për lëndina të verdha që ndereshin në qiell… këndonte me zë të ngjirur një këngë fëmijërie, thërriste emrin e Adit, pastaj klithte sikur dikush po e tërhiqte për ta çuar drejt një tuneli të errët.
Sa herë që ndahej nga ajo, Adi dëgjonte të njëjtat fjalë lutjeje. “Mermë… të lutem». Nuk donte të ikte, donte të ishte në shtratin e saj. Më së fundi ai bisedoi me shefin e pavionit që të paktën ta merrte në një fund jave për ti ngritur disi moralin. Nuk mund ta shikonte më në atë gjendje.
– Gjëndja e saj është serioze, – i kishte thënë shefi. – Të ishte për mua, nuk duhet lëvizur.
– Po, e kuptoj… por ajo e ka të pamundur.
– Meqë ju këmbëngulni, mund ta merrni, por në përgjegjësinë tuaj. Sidoqoftë, të hënën ajo duhet të jetë këtu… Do vazhdojmë me transfuzionet edhe pse s’ka asnjë përmirësim.
Një ditë të premte ai e ngriti nga shtrati dhe me të në krah zbriti duke e futur në makinë. Shkuan për në shtëpinë e tyre. Gjatë rrugës ajo nuk fliste, nuk qeshte, vetëm shikonte me vete gjithçka që mund të pikaste syri në atë dritë të bardhë, gati verbuese, njerëz që nxitonin, të dashuruar, nëna me karrocat e fëmijëve, adoleshentë që vraponin me thirrjet e tyre të gëzuara, jeta… Vështronte me një lloj gëzimi e trishti njëkohësisht, sikur do t’i shikonte për herë të fundit, sikur të donte të mos humbiste asgjë nga ai afresk i madh i një jete të cilën nuk do ta gëzonte më. Megjithatë, kur hyri në apartament, fytyra e saj mori një ngjyrë roze të lehtë. Kishte një lloj ngazëllimi që po rivinte atje, në sallonin e saj, ku bënte ballë një riprodhim i Modilianit vendosur në një kornizë, një nudo në ngjyrë okër. Adi kërkoi të rregullonte shpejt krevatin e shprishur ndërkohë që ajo nisi të xhvishej.
Berta u shtri me një lloj paqeje.
– Po vë një Albinioni, – i tha ai dhe mori një disk. – E di që të pëlqejnë Albinioni dhe Correli.
Ajo qeshi dhe i bëri shenjë të shkonte drejt saj, madje të shtrihej pak me të.
Muzika baroke i dha asaj dhome diçka romantike, prehjeje, qetësie, si të donte ti zhvendoste nga ajo dhomë spitali ku kishin qenë prej kaq kohësh, për ti çuar në një kohë tjetër.
Ajo mbylli sytë dhe ashtu në errësirën e qepallave të lodhrua i shtrëngoi dorën.
– Adi…
– Çfarë?
– Tê kujtohen letrat për Sofinë?
– Cila Sofi, – u habit ai.
– Sofi Voland, e dashura e Diderosë.
– Ah, po…
– Në prag të vdekjes së saj, Didero i shkruante se një ditë, me vdekjen e tij, kur trupi do të prehej nën tokë, grimcat e trupit të tij do të shkonin të bashkoheshin me të sajat…
– Berta… shëëët… ne do të jetojmë bashkë … do të udhëtojmë gjatë. Kjo stuhi do të kalojë.
– Syri im i bukur…
Ai u zgjat mbi të dhe e puthi. Pastaj i afroi një gotë që të pinte.
– Lermë… s’dua të cfilitem më… – bëri shenjë ajo.
Ato dy ditë ai nuk lëvizi nga shtëpia. Vetëm kur ajo flinte, telefononte në kantier ku e prisnin sa më shpejt. Të shtunën, tek flinin ajo e zgjoi.
– Më duket se bie dera?
– Dera?… Tani po afron mesnata?!
Megjithatë ai u ngrit dhe shkoi të hapte derën. Një qetësi e madhe mbretëronte.
– Fli Berta… nuk është askush.
Çfarë priste vallë?…
Ishte e djelë, mbrëmje e vonë. Shtrirë në shtrat, mbytur nga djersët, ajo mezi merrte frymë, rënkonte përpëliste buzët e thara dhe lëshonte një mërmërimë të pakuptueshme që mezi dëgjohej. Ç’thoshte? Ç’kërkonte? Me një peshqir paksa të lagur dora e tij i fshinte djersët, ballin, sytë, faqet dhe gushën, duke zbritur deri tek gjinjtë e lëshuar. Dhe ajo vazhdonte të pëshpëriste, gjysma fjalësh apo thjesht rrokje të shkëputura, përsëri në delir.
– Berta… – dhe ai e puthi në ballë si për të thënë se ishte aty, se s’duhej të kishte frikë, se ata ishin bashkë, të dy.
Ajo e ndjeu dhe sikur u zgjua nga ajo kllapi e mundimshme.
– Ku jam këtu?… Në shtëpi, në shtratin tonë i dashur?
– Ti je ende këtu?
– Po e ëmbla ime.
Ai e vështroi gjatë dhe me gishtërinj i preku buzët e rreshkura nga ajo përpëlitje e gjithë atyre ditëve. E puthi ashtu si ti kujtonte ditët e dikurshme të përhumbjes së tyre.
– Përse ndodhi kështu? – foli pas një heshtje ajo dhe mbylli sytë përsëri. Një lot i rrëshqiti. Pastaj, ashtu, me sytë e vagëlluar nga lotët, ajo shtoi:
– Vallë fati?
Dora e tij u zgjat dhe i fshiu lotët.
– Ndoshta do të ishte ndryshe po të besonim… Apo jo?
– Në çfarë?
– Në një Zot.
Ajo heshti dhe mori frymë thellë.
-… Po, në një zot, cilido… Do doja të besoja në diçka të mbinatyrshme, në një forcë tjetër, jashtënjerëzore… për të mposhtur frikat e shpirtit, frikat e trupit. Dikur, në lashtësi, njerëzimi kishte hyjnitë e tij pagane. Dhe unë do të doja tani, që të mos kisha frikë… Si mund të të le, tani?… Burri im i mirë.
Ai i puthi sytë.
– Shëëët… duhet të flesh!
– Ah, kam kohë për të fjetur, do kem shumë kohë… përjetësisht. Adi…
– Çfarë?
– Dua të më krehësh… dua të vdes e bukur.
– Ç’thua kështu? Përse ndjell keq. Ne do jetojmë zemër… do të vazhdojmë udhën të dy.
Ai heshti një çast. I erdhi keq. Një dëshirë e thellë që shprehej në vështrimin e saj.
Pastaj zgjati dorën në sirtarin pranë dhe mori krehërin e saj. Filloi ta krihte, ngadalë…
Ajo mërmëriste. Ndjente një lloj paqeje tani… mërmëriste, apo ndoshta ishte një lloj kënge e zvarrët… një këngë trishti apo vaji, por sidoqoftë e paqtë. Kishte nevojë për të. Krehëri shkonte nëpër flokë dhe ajo ndjente duart e tij, aromën e atyre duarve.
– Fli tani shpirti im!
– Prit, burri im i dashur. Dua të më lyesh dhe buzët me të kuq.
Ai e vështroi i habitur të dashurën e tij ku në fytyrë i ravijëzohej një buzëqeshje e mundimshme, por e bukur. U drithërua. U ngrit, shkoi të merrte të kuqin në banjë dhe u kthye, duke u ulur në cepin e krevatit.
Ajo qeshi… qeshi me dhimbje.
– Bëmë të bukur shpirti im… dua të jem e bukur për ty… dua ta mbash mend fytyrën time të bukur… sytë e mi, buzët… gruan tënde të dashur.
Atij iu njomën sytë, por e mbajti veten. Filloi ti bënte buzët me të kuq… një i kuq ekarlat, ashtu siç i pëlqente asaj. Pastaj duke parë nga ajo, më së fundi i tha me zë të ëmbël.
– Ti je e bukur shpirt … ti gjithnjë do jesh e bukur për mua.
– Eja tani, vëre kokën në prehrin tim. Dua të të mbaj këtu, si të ishe pjella ime.
Ai lëvizi, u shtri dhe vuri kokën në prehërin e saj, në barkun e saj. Berta zgjati duart dhe i vuri mbi kokën e tij
– Më jep jetë i dashur! Më jep frymë!…
Ai qau pa zë, dridhej por ajo e ndjeu nga frymëmarrja që i merrej dhe gulçima që kërkonte ta mbyste brenda tij.
– Mos qa i ëmbli im.
Ajo vazhdoi të mërmëriste atë këngë të pakuptueshme sikur të donte ta vinte atë në gjumë.
Ishte mesnatë. Adi ndjente një lodhje të madhe dhe mbylli sytë. Kishte ditë të tëra pagjumësie. Donte të përhumbej në zinë e tij.
Në mëngjes, kur rrezet e para të diellit ranë mbi shtrat, ai pikasi se ishte një agim i bukur me një dritë të bardhë, gati verbuese. Iu duk si një ogur i mirë dhe menjëherë ngriti sytë të shikonte nëse Berta po flinte. Por sytë e saj ishin të hapur dhe të palëvizshëm. Ndoshta nga ajo dritë e bardhë dhe e fortë, mendoi në fillim. Por shpejt, një diçka e pakuptueshme e bëri të shtangej për disa çaste para trupit të saj dhe atyre syve që kishin harruar të mbylleshin.
– Berta! – pëshpëriti ngadalë, duke e kuptuar se ajo tashmë kishte vdekur, por që nuk donte ta besonte.
– O Zot! – pëshpëriti duke parë kristalinën e syve të saj ku reflektohej ajo dritë e bardhë si rrallë ndonjëherë. Sikur pa në to vetë fytyrën e tij.
Atëherë zgjati dorën që i dridhej dhe i mbylli sytë. Duhej të flinte tani, përjetësisht. Të shkonte në paqe.
Pastaj e puthi ngadalë në ato buzë disi të ftohta, në të kuq. Ishin buzë që s’ishin ftohur ende…