- Samuel Beckett në vendin e frankëve
Ndryshe nga shumë anglosaksonë që e bënë Parisin dhe Francën si një atdhe të tyre të dytë, Samuel Beckett (Beket), ky irlandez i lindur në periferi të Dublin-it erdhi fillimthi më shumë për të shpëtuar nga jeta monotone në … Read more - Zaratha’s Epistolary
Luan Rama, writer Miranda Shehu-Xhilaga, traduction “Zaratha’s Epistolary” Stolen time and its legacy of filtrated memory and emotion were the only assets at Frederic Coba’s disposal when he wrote his letters to Bruna. Paper was scarce, and the only … Read more - Kur Fitzgerald endej rrugëve të Parisit
“Unë nuk jam ndonjë njeri i madh por nganjëherë më ndodh të mendoj se karakteri jo personal dhe objektiv i talentit tim, sakrificat e jashtëzakonshme që kam bërë për të arritur më të mirën, kanë në vetvete një madhështi … Read more - Epistolario di Zarata
Mbi librin «Epistolario di Zarata” nga Blerina Suta _____________________________________ Studjuesen Blerina Suta nuk e njoh nga afër, veç përmes botimeve të fundit të saj dhe do të doja shumë ta njihja. Studimi i saj rreth librit tim “L’Epistolario di … Read more - Dua të më bësh të bukur…
( Një histori që i ka ndodhur nje mikut tim) Tregim Sy më sy… gjatë. Një buzëqeshje e lehtë… Si të zënë në faj. – Dukesh i lumtur, – foli ajo si të donte ta ngacmonte. – Unë?… – … Read more - Shami të zeza mbi Bosfor
Tregim nga një ngjarje e jetuar Ledi Bruker u hodhi një sy shkallëve duke pritur zbritjen e mikeshës së saj, kur çuditërisht në portën e atij hoteli të paqtë të stilit europian, pikasi të hynte dikush. Me sa dukej … Read more - Ftesë nga larg
tregim Atij iu duk se po dilte nga një tunel i errët dhe i pafund. Drita e bardhë që vinte nga jashtë gati e verboi. Një shkulmë e bardhë që e mbështolli të tërë. S’kishte parë kurrë kaq shumë … Read more - “Dalia” – një roman për shpirtin e gruas!
Në çdo botim, duket se autori fjalën e parë e ka për ata që e kanë bërë të mundur kthimin e një dorëshkrimi në libër. Ka gjithnje një përkujdesje për autorin, një dëshirë për ta paraqitur sa më mirë … Read more - Sartri, Bovuar dhe “seksi i dytë”
Rastësia e solli që kur u vendosa të banoj në Rue de Cels, në Montparnasse, dritaret e mia të binin ballë hotelit të vjetër «Mistral», ku në vitet e Luftës së Dytë Botërore kishte jetuar Jean-Paul Sartre, (Zhan-Pol Sartr), … Read more - Epistolario – një vit më parë në Firence
Sapo jam kthyer nga Firence (2019) dhe kënaqësia në këtë qytet plot hire nuk ishte thjesht botimi në italisht i librit tim «Epistolario di Zarata» nga shtëpia botuese «Scribo» e drejtuar nga Aldo Avvenuti por veçanërisht njohja me Denada … Read more - Pengu i Dantonit
(Sipas një historie të vërtetë) Ata ishin ndarë në fund të vjeshtës. Ai kishte shkuar me grupin e xhirimit të filmit në Korsikë e më pas do të xhironin në Bretanje. Një film për kohën e revolucionit francez, një … Read more - Nën dritaren e Oscar Wilde
Nga kronika: Bohemë anglosaksonë në Paris “Të jetosh është gjëja më e rrallë në botë, ndërkohë që pjesa më e madhe e njerëzve kënaqen që ekzistojnë …“ Wilde Po të kalosh në Rue des Beaux Arts (Rruga e Arteve … Read more - Udhëtim në planetin Arbër – Panairi Librit 2020
«Udhëtim drejt planetit Arbër» roman – në Panairin e Librit 2020 Me ilustrime mjaft interesante nga Tiziana LOHJA, redaktore Natasha Pepivani, dizajni Eva Kukaleshi si dhe ndihmên e Dorina Basha. Eshtë libri më i fundit pas 11 librave të … Read more - Verbimi i shenjtes
Tregim. Vuuu… vuuu, frynte era, një erë e marrë nën një qiell të errët që herë pas here ndriste nga larg e ku një turmë zogjsh silleshin rrotull plot zhurmë. Vuuu…. Vuuu… Ndërkohë diçka u përplas në dritaren e … Read more - “Basifondet” – skenë filmike
Dekori: Tiranë, prag Kongresi i Partisë. Në mesnatë një bastisje bëhet nëpër shtëpitë dhe skutat e qytetit nga punonjësit e Sigurimit duke mbledhur ata çka i quajnë fundurrina: lypsa, prostituta, pederastë, të dehur. Gjithçka bëhet pa zhurmë dhe në … Read more - Mbli romanin “Një kohë pa kohë”
Mbi librin: «Një kohë pa kohë» —- (Tre romane në një) Eleonora Nata e gjatë e Alberto Savianit Burri që donte të vdiste ——- Në vend të hyrjes —- Në njëfarë mënyre koha sot është e përcaktuar. Eshtë një … Read more - Epistolario di Zarata
Sono cominciato le celebrazione del 750° anniversario della nascita di Dante (2020-2021). Epistolario di Zarata: la veritá storica e la creazione artistica “La Divina Commedia” è il capolavoro che dovevamo studiare tempo fa nelle aule universitarie. Il mio professore … Read more - Alfred Kamy – njeriu i revoltuar
Të jesh i revoltuar sot nuk është diçka e mbrapshtë apo diçka e keqe. Koha kur jetojmë ka nevojë për revoltën. Nëse shkrimtari i madh francez, nobelisti Albert Kamy, (Camus), mbetet aktual në letërsinë dhe mendimin e sotëm botëror, … Read more - Në kërkim të Marcel Proust-it
«Në kërkim të kohës së humbur!» – pëshpëriti titullin e veprës së Prustit mikesha ime. Ishim në «Shëtitoren Prust» buzë bregut të detit të Normandisë, para “Grand Hôtel” të qytezës turistike Cabourg, aty ku Prusti pëlqente gjithnjë të prehej … Read more - “Sëmundja e vdekjes” – një dashuri e pamundur
Trouville, Normandi, 1982. Duras jeton dashurinë e saj të fundit, atë me djaloshin e ri homoseksual Yan Andrea Steiner, atje buzë detit, në një nga apartamentet e ndërtesës «Les Roches Noires», ku dikur vinte të pushonte Prust. Një dashuri … Read more - Marguerite Duras – jeta një roman
Lufta, Marguerite Duras dhe Hiroshima… – Ti nuk ke parë asgjë nga Hiroshima! Asgjë!… Ndërsa ajo i përgjigjej: – Unë kam parë gjithçka. Dhe spitalin e pashë. Si mund të mos e shikoja?… – Në çfarë filmi interpretoni? – … Read more - Dos Passos – një jetë e bukur
Në rininë tonë të viteve ’70-’80 të shekullit XX, John Dos Passos ishte i panjohur, siç ishin gjithashtu Scott Fitzgerald, William Faulkner, Tennesse Williams, Sherwood Anderson e të tjerë. Nga anglosaksonët ne njihnim vetëm amerikanët Ernest Hemingway, Walt Whitman, … Read more - Ofshama e gargujve
Në kujtim të Elida Cangonji (Fragment nga libri) Ku është fustani i kuq i Lida Cangonjit? Sapo jam kthyer nga shtëpia e Solange d’Angely në Rue Didot. Një whisky dhe një bisedë për Lidën, miken tonë të shtrenjtë. Flasim … Read more - Dashuritë e shkruara të Anais Nin
Një ditë kisha takuar një shqiptare të emigracionit të vjetër në Paris. Banonte në Rue Coulaincourt, në anën tjetër të varrezave të Montmartre, këto varreza ku rruga, ose më saktë një urë kalonte sipër tyre duke e prishur gjumin … Read more - Natën kur vdiste Sartre dhe pihej whisky
Në një shkrim të mëparshëm në librin “Parisi letrar” kisha shkruar kalimthi për vdekjen e Sartrit dhe atë natë kur Simone de Beauvoir dhe i dashuri i saj i dikurshëm, Claude Lanzmann, më 16 prill të vitit 1980 kishin … Read more - Robi Servantes në duart e arnautit Mami
Shpesh librat historikë, dorëshkrimet e vjetra, historitë e popujve dhe emigrimet na zbulojnë personazhe e ngjarje të habitshme për të cilat është shkruar pak ose nuk është shkruar fare. Shumë shqiptarë të shquar i kanë shërbyer historisë dhe kulturës … Read more - Flurans Ilia mbi librin “Zaratha’s Epistolary” të L. Rama
Në zgripcën e thepisur të këtij kaosi mendor, moral dhe fizik që ka përfshirë mbarë botën, nuk mundet të anashkalojmë situatën e vështirë në të cilën jemi përfshirë të gjithë këto kohë pandemike. «Epistolari i Zaratës» me autor Luan … Read more - Nata e gjatë e Alberto Savianit
Përse shkruajmë, përse?… Pyesim veten dhe shtyjmë letrën tutje dhe atëherë marrim në duar një roman të Camus, Duras, Woolf për të humbur në të. Leximi është një dehje më vete. Dhe ne kemi nevojë të dehemi, siç na … Read more - Flobert – midis arnautëve dhe prostitutave
Një nga udhëtimet më mbresëlënëse të Floberit ishte ai drejt Egjiptit dhe Orientit që ndërmorri bashkë me mikun e tij, shkrimtarin Maxim du Camp. Floberi kishte studjuar për Drejtësi ndërsa Du Camp për Mjeksi. Ai e çmonte shumë mikun … Read more - Aleksandër Dyma
Në dritat e skenës dhe zjarret e revolucioneve Secili shkrimtar është i veçantë në biografinë dhe jetëshkrimin e tij. Të veçanta aventurat, jeta, proçesi i krijimit artistik, ai laborator krijues, ku krijohet emocioni dhe magjia. Të veçanta bëmat e … Read more - Gjithçka ishte kundër nesh, përveç dashurisë
Pak kohë para se të nisej nga jugu i Francës për në Paris, Alfred Camus i shkruante të dashurës së tij Maria Casares (Kazares): «Po vij e dashur…». Dhe në fund të letrës ai shtonte «Të bekoj me gjithë … Read more - Heminguei dhe shija e hidhur e urisë
Rue Cardinal Lemoine, numri 74. Një portë e zakonshme dhe një pllakë përbri ku shkruhet: “Këtu ka jetuar shkrimtari amerikan Ernest Heminguej”. Miku im Spartak Papadhimitri, që kishte dëshirë të gjente shtëpinë ku kishte jetuar autori i tij i … Read more - Një foto për Simone de Beauvoir
Një foto për Simone de Beauvoir L. Rama (ne “Udhekryqet e kohes”, vëll. III) September 13, 2013 at 7:24 PM Një foto për Simone de Beauvoir “Vdekja më së fundi na ndau. Dhe vdekja ime nuk do të na bashkojë. … Read more - Vjeshta e Alberto Savianit
Fragment nga tregimi «Vjeshta e Alberto Savianit»—–Lufta kishte mbaruar. Laura ecte kuturu nëpër qytet. Jetonte tjetër kohë. Dhe zëri i saj i fliste vetvetes, Albertos, kohës që kishte jetuar dikur. Zëri i saj që dridhej… Kujt i fliste kështu? … Read more - Një histori me Paolo Cuelho
Para shumë kohësh po kaloja në trotuarin e «Hôtel Bristol» në Paris dhe menjëherë ndalova i befasuar. Shkrimtari i njohur brazilian, autori i Alkimistit Paulo Coehlo po dilte me nxitim nga porta e hotelit duke tërhequr nje valixhe të … Read more - “Zëri Njerëzor – La Voix Humaine”. Cocteau
Jean Cocteau Zëri njerëzor Dramë me një akt Alo! Alo! Alo!……….Zonjë, jemi disa bashkëbisedues në të njëjtën linjë, mbylleni…….Alo!……….Jeni me një të abonuar!……..Oh!…………N’a lini tani……..Por jo, nuk jeni të lidhur me doktor Shmid………Eshtë numri zero tetë dhe jo zero … Read more - Tri ditë në Shippëri me Jean Genet
“Ti je një hajdut i keq, sepse ty të kapin, por ti je një shkrimtar i madh” Jean Cocteau I nisur nga Brindizi me një qanije të linjës së transportit italian, Jean Genet, ende një shkrimtar i panjohur, por … Read more - Nën dritaren ku vdiq Oscar Wilde
“Të jetosh është gjëja më e rrallë në botë, ndërkohë që pjesa më e madhe e njerëzve kënaqen që ekzistojnë…” Wilde. Po të kalosh në “Rue des Beaux Arts” (e Arteve të Bukura, e quajtur kështu meqë pak hapa … Read more - Guvernantja e Prustit
Shkrimtarët e mëdhenj kanë patur gjithnjë një personazh të preferuar që kanë dashur gjithnjë ta kenë pranë tyre. Disa kishin gratë e tyre, të tjerë të dashura apo miq të vjetër, disa të tjerë, shërbyesit e tyre. I tillë … Read more - “Një kohë pa kohë” roman
Libri “Një kohë pa kohë“ është romani i fundit i autorit Luan Rama pas tre romaneve të para tê tij: “Santi Quaranta“, “Camera obscura-Origjina e botës“ dhe “Burri qê donte tê vdiste“. Siç shkruhet dhe në hyrje tê romanit, … Read more - Poeti francez Vidal mbi librin “Zaratha’s Epistolary”
“Here ends the epistolary of the prisoner Frederik Çoba”… That is how your humble and touching book about the political prisoners of the island of Zaratha ends. A political book? Does this definition suit? I don’t think so. Enver … Read more - Libri “Kur bie shi ti thua është kohë e bukur”
(Parathënie) Këto “gjethe” ngjizur në gërma u ngjajnë gjetheve të rëna të një vjeshte të artë. Kanë rënë paqësisht, janë endur si copra papirusesh nëpër flladin e kohës, në udhë të largëta dhe shpesh në mungesë, gjersa kanë prekur … Read more - “Princi i Vogël” dhe Një Dashuri Qiellore…
E kam patur gjithnjë zakon të shtrihesha në bar, me sytë nga qielli dhe të humbisja në botën tjetër, atë të qiellit dhe të alkimisë të ngjyrës së kaltër me retë. Shpesh kjo ndodhte natën, dhe sigurisht, për të … Read more - Fragment Nga Libri “Vera Ky Nektar i Njerëzve dhe Hyjnive”
Duhet të kem qenë rreth 7 vjeç kur kam përjetuar eksperiencën e parë të verës. Meqë atë kohë më mbante gjyshja, një të shtunë ajo më mori për dore dhe shkuam në një dasëm ku kushëriri i saj, i … Read more - Isadora Dunkan në Sarandën e Vitit 1913
Kush vallë e njihte në Shqipëri historinë e balerinës franko- amerikane në fillimet e shekullit të kaluar? Vite më parë, një film dokumentar mbi jetën e saj më kishte bërë menjëherë për vete, aq sa për një kohë të … Read more - Camera obscura – Origjina e botës
Historia rokamboleske e tablosë emblematike e Gustave Courbet si porosi e ambasadorit turk në Paris, Khalil Bey, me origjinë nga garda shqiptare e Mehmet Ali Pashës, themeluesit të Egjiptit modern. Në sallonin e tij në ambasadë ishte një ceremonial … Read more - Ne Gjurme te Herodotit. Bujtes te Larget. Parathenie
Shkrimi i këtij libri nisi krejt rastësisht. Një ditë, një regjisore, një mikesha ime e Kinostudios, me të cilën kisha punuar 25 vjet më parë, më solli një video me një film që kishim realizuar sëbashku mbi një bard … Read more